20 yaş altı için sokağa çıkma kısıtlaması getirilince, aileler bir anda ‘genç’ çocuklarıyla yeniden tanıştı. Ergenlik çağındakilere yaklaşımımız nasıl olmalı?
Karantinaya kadar herkesin bir düzeni vardı, elbette gençlerin de. Okulda, dışarıda ve evde olmak üzere farklı yerlerde farklı sosyalleşme rutinleri oluyordu. Özellikle arkadaş çevresinin çok önem kazandığı bu yaşlarda aniden evde anne-baba kurallarıyla ve gözetimiyle yaşamaya başlamak bekledikleri bir durum değildi.Ne hissediyorlardır?
Şu anda özellikle sosyalleşme anlamında kendilerini kısıtlanmış hissediyor olabilirler. Bu açığı kapatmak için de her zamankinden fazla telefon, tablet, sosyal medya kullanabiliyorlar.Duygusal paylaşımları güçlendirmenin yolu nelerden geçiyor?
Normal zamanda birlikte vakit geçirme alışkanlığı zayıf olan bir aile şu dönemde zorlanabilir. Genç, ilgisini çekecek bir film, sohbet ya da etkinlikle birlikte zaman geçirmeye davet edilebilir. Bu sürecin herkes için kolay olmadığını hatırlamak ve karşılıklı anlayış, ailenin huzuru için oldukça önemli.Ebeveynlerin aşırı disiplinli ya da aşırı rahat davranmasının sonuçları ne olur?
Normalde rahat davranan bir ebeveynin aniden çok disiplinli davranması -ya da tam tersi- ilişkilerin gerilmesine yol açabilir. Her zamanki aile sistemini devam ettirmek ama bu dönemin istisnalarına ayak uydurmak en işlevsel yöntem.Nerelerde esneyebilir aileler?
Örneğin, normalden daha fazla teknolojik alet kullanımında... Diğer taraftan hayat koşturmacası içinde sofrada beraber yemek yeme alışkanlığını oturtamamış aileler bu dönem için beraber yemek yeme saatlerine özen gösterebilirler.“Biraz esneklik gösterilebilir” diyorsunuz ama diyelim okul zamanı en geç 23.00’te yatan bir genç, gece 2.00’de yatmak istiyorsa anne-baba ne yapmalı?Esnek olmakla sınırsızlık arasında fark olmalı. Ev düzenimizde eski rutinlerimizden eser kalmazsa ortaya büyük bir kaos çıkar. Akşam yatma saatinin ayarlanmasının pratik bazı sebepleri var.Ne tür sebepler bunlar?
Uykuyu tam almak, hormonların salınımının sağlıklı işlediği saatleri kaçırmamak, ertesi güne zinde uyanmak/hazır olmak gibi. Bu ihtiyaçlar ortadan kalkmadığına göre uykuya geçiş saatinin önemi de korunmalı. Belki bir saat kadar esnetebiliriz. Gece yarısından çok sonraya sarkan uyku saatleriyse gencin hem beden sağlığını hem de öğrenme kapasitesini olumsuz etkiler. Gece yarısını geçmemeli.Sanal değil, üç boyutlu aktiviteBirlikte nasıl rahatlayabiliriz? Hem bedensel hem fiziksel olarak önerileriniz neler?
Ergenler hem bilişsel hem de fiziksel olarak bir yetişkinle birçok işi beraber yapabilecek donanıma sahiptir. Bu durum ailenin bu günleri geçirmesinde büyük bir avantaj. Birlikte yapılacak etkinlikleri düşünürken mutlaka ekran dışı seçenekler üzerinde durulmalı çünkü bu süreçte herkesin en ihtiyacı olan şey gerçek, üç boyutlu aktivitelerin sıklığını arttırmak.Çoğunlukla erkek çocukların banyo ve kişisel bakım konularına karşı bir mesafesi olabiliyor. İnada binen durumlarda nasıl tavır sergilemeli?Temizliğin kendimize karşı sorumluluğumuz olduğu konusunda uyarılabilir. Gencin kendisinin de uygulayabileceği bir rutine sokmayı denemeli. Örneğin iki günde bir gibi. Ayrıca genç için hangi zaman diliminde banyoya girmenin daha ‘az üşenilecek’ bir iş olduğunu bulmak da işe yarar. Güne başlarken duş almak genelde daha iyi bir seçenektir.Sınav stresi yaşayan çocuklara aksayan okul süreciyle ilgili nasıl mesaj vermeli?
Birçok öğrenci hem okul sorumluluklarını hem de sınava hazırlanma sürecini yönetmekte zorluklar yaşıyordu. Bu dönemin onlar için bir fırsat olduğu üzerinde durulabilir. Günlerini iyi programladıkları takdirde çalışmak için bol bol zamanları olduğu hatırlatılabilir.Örneğin, ne diyebiliriz?
Dışarı çıkma, gezme gibi çeldiricileri de ortadan kalktığına göre bu süreç zorunlu bir kamp gibi görülebilir. Eksik konuları tamamlaması ve daha fazla soru çözmeye odaklanması tavsiye edilebilir. Ayrıca şimdi rahatlıkla dinlenmeye zaman ayırabilecekleri söylenebilir.İki taraf için de stresi azaltacak birkaç öneri...- Normalde yapmaya zaman bulunamayan (ekmek yapmak, börek açmak gibi) işleri denemenin tam zamanı. Beraber dans etmek, basit egzersizler yapmak da fiziksel iyilik halini korumak için uygulanabilecek yöntemler arasında.
- İnternet süresini azaltmak ve iletişiminizi arttırmak için haftanın birkaç günü, teknolojik hiçbir aletin olmadığı bir ortamda sohbet etmeyi deneyin. Çocukların kaygılarını azaltmak için özellikle nefes egzersizleri işe yarayabilir.
- Resim, müzik gibi faaliyetler günlük programa alınabilir.
- Çocuğunuza korkularını aktaracağı bir günlük tutmasını önerebilirsiniz. Bazen sadece endişeleri yazıp çöpe atmak bile çok faydalı olabiliyor.
- Çocuğunuzla konuşun. Toplumumuzda bu, biraz ihmal ediliyor. Ergenler yaşları gereği kendilerini ifade etmek istemeyebilirler. Kendi korkularınızı paylaşıp onu da konuşma konusunda cesaretlendirebilirsiniz.
- Geleceğe endişeyle bakmak yerine birlikte güzel hayaller kurmayı deneyin.
- Bu durumun geçici olduğunu mutlaka vurgulayın.